Του Παναγιώτη Κυριακόπουλου*
H έννοια του τεχνολογικού πάρκου (την οποία μπορούμε και να την συναντήσουμε και ως «ερευνητικό πάρκο», «επιστημονικό πάρκο», ή «τεχνόπολη») έκανε την εμφάνιση της τη δεκαετία του ’40, με την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας γύρω από τις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου Stanford στην Καλιφόρνια.
Σήμερα το πιο γνωστό τεχνολογικό πάρκο του κόσμου αποτελεί η Silicon Valley και φιλοξενεί 7.000 επιχειρήσεις με 300.000 επιστήμονες από όλον τον κόσμο. H συνταγή επιτυχίας αυτής της πασίγνωστης «γεννήτριας καινοτομιών» βασίστηκε βεβαίως στη γειτνίαση με πανεπιστήμια που παρείχαν τη συνεχή ροή λαμπρών και φιλόδοξων επιστημόνων, αλλά και στη συνεχώς αναβαθμιζόμενη τεχνική υποδομή, την παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών από δικηγόρους, λογιστές και επενδυτές υψηλού ρίσκου (venture capitalists). Αλλά το σημαντικότερο ρόλο στην άνθηση της έπαιξε η κουλτούρα που αναπτύχθηκε εκεί, μια κουλτούρα που πρέσβευε μεν τον ανταγωνισμό αλλά και ήταν ανεκτική στην αποτυχία. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 700 τεχνολογικά πάρκα παγκοσμίως σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες, η βιοτεχνολογία, η πληροφορική, και η φαρμακευτική.
Στα τεχνολογικά πάρκα εγκαθίστανται φορείς όπως ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και ινστιτούτα, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις και φορείς υποστήριξης και μεταφοράς τεχνολογίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τεχνολογικά πάρκα παρέχουν υψηλού επιπέδου εξειδικευμένες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα υποδομές και υπηρεσίες θερμοκοιτίδας (χώροι γραφείων και εργαστηρίων), κοινόχρηστες υπηρεσίες όπως τηλεπικοινωνιακή υποδομή, δίκτυα, συνεδριακοί χώροι, βιβλιοθήκη, εστιατόριο, δικτύωση με ερευνητικά εργαστήρια και πρόσβαση σε μεγάλες υποδομές, διεθνή δικτύωση με επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα, φορείς, συμβουλευτικές υπηρεσίες (πρόσβαση σε χρηματοδότηση, κατάρτιση, επιχειρηματικός σχεδιασμός και ανάπτυξη, μάρκετινγκ, διεθνή δικτύωση).
Τεχνολογικό πάρκο στο Chihuahua του Μεξικό
Το Μεξικό αποτελεί ένα success story για το πως τα τεχνολογικά πάρκα στο Μεξικό αποτελούν μονάδες καινοτομίας που βοηθούν τις νεοφυείς εταιρείες να υλοποιήσουν στην πράξη την επιχειρηματική τους ιδέα και να την αναπτύξουν παρέχοντας τους όλα τα απαραίτητα εφόδια. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Tecnólogico de Monterrey ιδρύθηκε το 1943 στο Μεξικό και πρωτοπόρησε στην ανάπτυξη Τεχνολογικών Πάρκων διαμορφώνοντας μια ενιαία στρατηγική για την ανάπτυξη επιχειρηματικής κουλτούρας στο Μεξικό. Σήμερα διαθέτει 36 campuses σε ολόκληρο το Μεξικό με το Orion Technological Park στο Chihuahua που δημιουργήθηκε το 2004 να αποτελεί πρότυπο τεχνολογικό πάρκο της χώρας παρέχοντας τις υπηρεσίες του σε περισσότερες από 130 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Πολιτείας καινοτομίας στην ΧΡΩ.ΠΕΙ (πρώην Χρωματουργία Πειραιώς)
Η ελληνική πραγματικότητα περιλαμβάνει τη δημιουργία της πολιτείας καινοτομίας στην ΧΡΩ.ΠΕΙ (πρώην Χρωματουργία Πειραιώς) και τη δημιουργία του «ThessINTEC» τεχνολογικού πάρκου στη Θεσσαλονίκη. Η πολιτεία καινοτομίας αναμένεται να λειτουργήσει ως μια «κυψέλη», μέσα στην οποία θα συνυπάρχουν μικρές αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις, νεοφυείς επιχειρήσεις, τεχνοβλαστοί με στόχο να δημιουργούνται συνέργειες για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών. Επίσης, η δημιουργία του τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς στη Θεσσαλονίκη θα συμβάλει στην ενίσχυση επιχειρηματικής κουλτούρας, αλλά και θα προσελκύσει επενδύσεις στην οικονομία της γνώσης. Και στους δύο αυτούς χώρους έρευνας και γνώσης θα αναπτυχθούν φυσικοί χώροι καινοτομίας που αναμένεται να δώσουν νέα πνοή στην επιχειρηματικότητα, φιλοξενώντας τμήματα έρευνας & ανάπτυξης επιχειρήσεων, νεοφυείς επιχειρήσεις, ερευνητές και ακαδημαϊκά ιδρύματα, προκαλώντας συνέργειες μεταξύ τους. Είναι αναγκαίο να καταστούν οι δύο αυτοί χώροι η φυσική έδρα της καινοτομίας στην Ελλάδα αλλά και σημεία αναφοράς για τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για τη δημιουργία νέων ποιοτικών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
Το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC στη Θεσσαλονίκη
Δεν χωρά αμφιβολία ότι τα τεχνολογικά πάρκα στην Ελλάδα θα να αποτελέσουν μηχανισμούς μεταφοράς τεχνολογίας και εργαλεία ανάπτυξης μέσα σε ένα οικοσύστημα καινοτομίας και γνώσης, καθώς βοηθούν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας, πρεσβεύουν την επιχειρηματικότητα και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Επίσης, είναι αδήριτη η ανάγκη δημιουργίας ενός πλαισίου το οποίο θα περιλαμβάνει ένα σύγχρονο φορολογικό πλαίσιο που να παρέχει κίνητρα, υποδομές υψηλής ποιότητας όπως για παράδειγμα μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και ενέργεια, εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, ένα αρκετά υψηλό επίπεδο ποιότητας ζωής στην τοπική κοινωνία, καθώς και τον ενεργό ρόλο των τοπικών παραγόντων όπως των επιχειρήσεων, και των φορέων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το τεχνολογικό πάρκο του Cambridge που κατάφερε να αξιοποιήσει τη διασύνδεση του με τις πανεπιστήμια της περιοχής και με την υποστήριξη τοπικών φορέων, κατάφερε να προσελκύσει αρκετές επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, δημιουργώντας νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Οι επενδύσεις προς την κατεύθυνση αυτή, με τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), αλλά και τη χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, αποτελούν άμεση προτεραιότητα για τα έργα αυτά έρευνας και ανάπτυξης στο περιβάλλον της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή δηλαδή, τα τεχνολογικά πάρκα πρέπει να παίζουν το ρόλο που έπαιξαν οι βιομηχανικές περιοχές στη βιομηχανική εποχή. Ο ρόλος της δικτύωσης και της συνεργασίας αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία τους στον ελλαδικό χώρο.
Παναγιώτης Κυριακόπουλος, ερευνητής και υπ. Διδάκτορας στο University of Glasgow – Adam Smith Βusiness School του Ηνωμένου Βασιλείου
* Ο κος Παναγιώτης Κυριακόπουλος είναι ερευνητής και υπ. Διδάκτορας στο University of Glasgow – Adam Smith Βusiness School του Ηνωμένου Βασιλείου. Αποφοίτησε με άριστα από το τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.) και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο International Management στο Strathclyde Business School του Ηνωμένου Βασιλείου συγκεντρώνοντας τη μεγαλύτερη βαθμολογία στο σύνολο των αποφοίτων τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η διπλωματική του διατριβή χαρακτηρίστηκε «Outstanding» και βραβεύτηκε ως η καλύτερη διπλωματική διατριβή του μεταπτυχιακού προγράμματος. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τα τεχνολογικά πάρκα, τη διεθνοποίηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τη διεθνή επιχειρηματικότητά, και τη διεθνή στρατηγική επιχειρήσεων. Του έχουν χορηγηθεί τιμητικά βραβεία ακαδημαϊκής επίδοσης από το Ίδρυμα Παιδείας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, το Ίδρυμα Αλέξανδρου Ωνάση και άλλα ιδρύματα. Έχει εργασθεί στην αμερικάνικη πολυεθνική Marsh & McLennan Companies και στο Όμιλο Intrakat (Ιntracom Holdings). Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα επιστημονικών συνεδρίων και έχει δημοσιεύσει έρευνα του στο Edward Elgar Publishing.
Διαβάστε επίσης:
Ποιοι είναι οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ
Επενδύσεις 44 δισ. για την ενεργειακή μετάβαση – Το σχέδιο του ΥΠΕΝ για την ηλεκτροκίνηση
