Τις επιπτώσεις σε οικονομία και απασχόληση που έχει η απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, παραθέτει σε ειδική ενότητα το Δελτίο εξελίξεων στη Βιομηχανία του ΙΟΒΕ. Στην ενότητα αυτή, η οποία συνοψίζει τα συμπεράσματα της αναλυτικής μελέτης του ΙΟΒΕ με το συγκεκριμένο αντικείμενο («Απολιγνιτοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής: Κοινωνικοοικονομικές επιδράσεις και αντισταθμιστικές δράσεις»), περιλαμβάνονται οι επιπτώσεις τόσο στο σύνολο της χώρας και της εθνικής οικονομίας, όσο και στις επιμέρους περιοχές που πλήττει η απολιγνιτοποίηση, δηλαδή στην Αρκαδία, τη Φλώρινα και την Κοζάνη.
Ο «λογαριασμός» της απολιγνιτοποίησης
Σε επίπεδο εθνικής οικονομίας, η μείωση του ΑΕΠ υπολογίζεται κατά 1,6 δισ. ευρώ, ενώ η απώλεια των θέσεων εργασίας εκτιμάται σε περισσότερες από 19.000. Ως συνέπεια, η μείωση στο εισόδημα από εργασία υπολογίζεται στα 342 εκατ. ευρώ.
Από τις τρεις περιοχές, την αρνητική πρωτιά σε απόλυτους αριθμούς κατέχει η Κοζάνη, καθώς η μείωση του τοπικού ΑΕΠ αγγίζει τα 680 εκατ. ευρώ (25%). Επίσης, έχει και τον μεγαλύτερο αριθμό χαμένων θέσεων εργασίας, ο οποίος αγγίζει τις 7.500 (16%). Όπως είναι φυσικό, το νούμερο αυτό συμπαρασύρει ψηλά και την απώλεια σε εισόδημα από εργασία, με συνέπεια να διαμορφώνεται σε 180 εκατ. (27%).
Σε ποσοστιαία βάση, το μεγαλύτερο οικονομικό πλήγμα αφορά τη Φλώρινα, καθώς η μείωση του τοπικού ΑΕΠ διαμορφώνεται στο 28%, ήτοι σε 331 εκατ. ευρώ. Σημαντική θα είναι επίσης η μείωση των τοπικών θέσεων εργασίας, η οποία σύμφωνα με το ΙΟΒΕ ανέρχεται σε 2.900 (15%). Έτσι, η απώλεια εισοδήματος από εργασία εκτιμάται σε 85 εκατ. (28%).
Υψηλός είναι και ο αριθμός των θέσεων εργασίας που θα χαθούν στην Αρκαδία, καθώς υπολογίζεται σε 3.000 (9%). Σε απόλυτους αριθμούς, σημαντική είναι και η απώλεια του τοπικού ΑΕΠ (305 εκατ. σε σχέση με το 2019), αν και η πιο μεγάλη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων, το διαμορφώνει σε ποσοστιαία βάση στο 18%. Για τον ίδιο λόγο, αν και η απώλεια θέσεων εργασίας αγγίζει τις 3.000, το νούμερο αυτό αντιστοιχεί στο 9% του τποικού εργατικού δυναμικού. Ως συνέπεια, η απώλεια εισοδήματος από εργασία (80 εκατ.) αντιστοιχεία στο 19%.
Τα αντισταθμιστικά μέτρα για τις πληττόμενες περιοχές
Στην ίδια ειδική έκθεση το ΙΟΒΕ καταγράφει και τα πεδία ενίσχυσης των τριών περιοχών μέσω του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης της Ε.Ε. που αποτελεί μέρος της Νέας Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής και σε εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και του επενδυτικού σχεδίου «Βιώσιμη Ευρώπη».
Στόχος είναι η παροχή υποστήριξης σε περιφέρειες και τομείς που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία και στηρίζεται σε πυλώνες όπως Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), Ειδικό Καθεστώς InvestEU, δάνεια από την ΕΤΕπ, και βέβαια ειδικές χρηματοδοτήσεις για παραγωγικές επενδύσεις σε μικρομεσαίες και νέες επιχειρήσεις, σε ανάπτυξη και μεταφορά προηγμένων τεχνολογιών κ.α.
Στην Ελλάδα έχει συγκροτηθεί το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τον Δήμο Μεγαλόπολης με στόχο ακριβώς την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της απολιγνιτοποίησης, μέσω οικονομικού μετασχηματισμού και προσέλκυσης μεγάλων και μικρότερων επενδύσεων. Η χώρα μας υπολογίζεται ότι θα λάβει χρηματοδότηση για το ΣΔΑΜ με συνολικό κεφαλαιουχικό κόστος που εκτιμήθηκε, με βάση τη μέχρι στιγμής αποτύπωση των επενδύσεων, πως θα υπερβαίνει τα 5 δισ. ευρώ.
Οι δράσεις θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΠΔΑΜ) το οποίο θα έχει δυο σκέλη:
- Το συγχρηματοδοτούμενο στο οποίο θα ενσωματωθούν τα εθνικά προγράμματα και θα αναφέρονται οι επενδύσεις που αναμένεται να υλοποιηθούν με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης
- Το μη συγχρηματοδοτούμενο που αφορά στις μη επιλέξιμες για το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος δραστηριότητες, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν από άλλες πηγές.
- Ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει και ένα Μεταβατικό Πρόγραμμα στο οποίο θα ενταχθούν έργα προτεραιότητας, καθώς και έργα που θα προκύψουν κατά τη διαβούλευση.
Στο πλαίσιο όλων αυτών των δράσεων, οι ενισχύσεις και τα φορολογικά κίνητρα θα δοθούν για την προσέλκυση και προώθηση επενδύσεων σε παραγωγικούς κλάδους των 5 πυλώνων του σχετικού Master Plan: α) Καθαρή ενέργεια, β) Βιομηχανία, βιοτεχνία και εμπόριο, γ) Έξυπνη αγροτική παραγωγή, δ) Βιώσιμος τουρισμός και ε) Τεχνολογία και εκπαίδευση.
Διαβάστε επίσης:
Ποιοι είναι οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ
ΕΛΠΕ: Ο μετασχηματισμός του Ομίλου και οι τεχνολογικές καινοτομίες για παραγωγή «πράσινων» καυσίμων
